Οπως θα διαπιστώσετε αμέσως μόλις έλθετε σε επαφή με ιστιοπλοΐα και ιστιοπλόους, όλοι μιλούν μια διάλεκτο που στην αρχή θα σας φαίνεται ακαταλαβίστικη. Οι ναυτικοί έχουν μεγάλη παράδοση και η γλώσσα που χρησιμοποιούν είναι γεμάτη από ιδιωματικούς όρους. Πολλές από τις λέξεις που χρησιμοποιούν είναι ηχητικές παραφθορές από αντίστοιχους ξενόγλωσσους όρους που εξελληνίστηκαν (π.χ., σταβέντο, βίρα από τα ιταλικά, ρέλι, σπινακόξυλο από τα αγγλικά). Παραάτω παραθέτουμε μια σύντομη συλλογή από ναυτικούς όρους με την αντίστοιχη επεξήγηση. Ετσι, ακόμα και αν δεν είσαστε ιστιοπλόος, τουλάχιστον θα μπορείτε να παρακολουθήσετε μια σχετική συζήτηση. Γιατί είναι γνωστό ότι οι ιστιοπλόοι, γνωστοί καλοφαγάδες, και all-around γλεντζέδες αρέσκονται να αράζουν σε κάποια ταβέρνα ή σε κάποιο μπαράκι μετά τη διαδρομή και να συζητούν με τις ώρες για την κοινή τους αγάπη, τη θάλασσα, τις εμπειρίες και τα κατορθώματά τους (πραγματικά και μη).

Αετός= το πάνω μέρος του πανιού

Αλμπουρο= το κατάρτι

Αριστερήνεμος= όταν έχουμε τον άνεμο στα αριστερά μας

Αρρόδο= ανοιχτά στη θάλασσα (θα αγκυροβολήσουμε αρρόδο)

Βίρα= σήκωσε, τράβα

Βαγονάκι= ένα εξάρτημα με τροχαλία που κινείται πάνω σε ράγα και μπορεί να αλλάζει θέσεις και να στερεώνεται με ασφάλεια

Βιτζιρέλο= το μεταλλικό εργαλείο που μειώνει κατά πολύ τη δύναμη που χρειάζεται για να τραβήξουμε ένα σχοινί

Γάστρα= το σχήμα του σκάφους

Γραντί= το εξωτερικό μέρος του πανιού (αν ακούσετε "στέγνωσε το γραντί!", μην ψάχνετε για πλυντήριο)

Δεξίνεμος= όταν έχουμε τον άνεμο στη δεξιά μας πλευρά

Διόπτευση= ο καθορισμός της θέσης μας με παρατήρηση κάποιων συγκεκριμένων σημείων στην ξηρά ή τη θάλασσα

Επίτονος= το συρματόσχοινο που στηρίζει το κατάρτι και ξεκινά από το πίσω μέρος του σκάφους

Εργάτης (άγκυρας)= ηλεκτρικό μοτέρ που βοηθά στην κοπιαστική πολλές φορές αυτή δουλειά

Κάβος= μια προεξοχή στη στεριά (π.χ., Καπετάνιε! Φάνηκε ο κάβος του Ματαπά.)

Καντηλίτσα= ο πιο χρήσιμος κόμπος για ναυτικούς. Περισσότερα στο λήμμα ''Κόμποι"

Καρίνα= το μεγάλο πτερύγιο στο κάτω μέρος της γάστρας. Βοηθά στην πλεύση και στη σταθερότητα του σκάφους

Κοτσανέλα= τα μεταλλικά εξαρτήματα που πάνω τους δένουμε τα σχοινιά. Βιδωμένα στις εξωτερικές πλευρές του καταστρώματος

Κουκέτα= η καμπίνα του σκάφους. Κάθε ιστιοφόρο μπορεί να έχει 2-3 ή περισσότερες, αναλόγως μεγέθους

Λαγουδέρα= το παλαιού τύπου τιμόνι (όπως αυτό που έχουν οι βάρκες). Το συναντάμε συνήθως στα μικρά ιστιοφόρα

Λάσκα= άφησε, χαλάρωσε

Μαγγιώρα= τα εσωτερικά συρματόσχοινα (αριστερά και δεξιά) που στηρίζουν το κατάρτι

Μάινα (την άγκυρα)= άφησέ την να πέσει

Μαΐστρα (μεγίστη)=το κεντρικό πανί ιστιοφορίας τριγωνικού σχήματος

Μαλλάκια= τα νήματα που δένονται πάνω στη μαΐστρα με σκοπό την καλύτερη εκμετάλλευση του αέρα

Μανέλα= το εργαλείο με το οποίο στρίβουμε το βιτζιρέλο για να μαζέψουμε ένα σχοινί ευκολότερα

Μαντάρι= το σχοινί με το οποίο σηκώνουμε το πανί ιστιοφορίας

Μαρίνα= ένα μικρό προστατευμένο και κατάλληλα οργανωμένο λιμάνι για ελλιμενισμό μικρών σκαφών

Μάτσα= το οριζόντιο δοκάρι που συνδέεται με το κατάρτι. Μπορεί να κινείται ελεύθερα, και επιτρέπει την αλλαγή θέσης του πανιού

Μπουμβάνγκ= το σκοινί που δένει τη μάτσα με το κατάστρωμα. Τραβώντας το, τεντώνουμε το πανί

Μίλι (ναυτικό)= αντιστοιχεί σε 1.852 μέτρα

Μούδες= η μείωση τις συνολικής επιφάνειας του πανιού. Οταν δυναμώνει ο καιρός μπορεί να ακούσετε το "πάρε μούδες"

Μπαλόνι= το ειδικού σχήματος (και μεγέθους) πανί που σηκώνουμε όταν έχουμε ούριο άνεμο. Είναι αυτό με τα ωραία χρώματα.

Μπαλονάκια (πλευρικά)= τα πλαστικά βοηθήματα (6 -10) που κρεμάμε στα ρέλια για να αποφύγουμε τις φθορές στο αγκυροβόλι

Ναυτοσύνη= οι γνώσεις και η επιδεξιότητα στην τέχνη της θάλασσας

Νιτσεράδα= το αδιάβροχο για την κακοκαιρία, έντονου κίτρινου χρώματος

Ντεκ= το κατάστρωμα (η πάνω επιφάνεια του σκάφους). Μπορεί να είναι καλυμμένο με ξύλο (τικ) ή άλλες αντιολισθητικές επιφάνειες

Ξάρτια= τα συρματόσχοινα

Ορτσα= όταν έχουμε τον άνεμο μπροστά μας. Ενα ιστιοφόρο δεν μπορεί να ταξιδέψει κατάορτσα, πρέπει να στρίψει περίπου 20 μοίρες

Ούριος= είναι ο άνεμος που έρχεται ακριβώς από πίσω μας.

Παταράτσα= τα εξωτερικά (αριστερά και δεξιά) συρματόσχοινα που στηρίζουν το κατάρτι

Πλαγιοδρομία= όταν ταξιδεύουμε με τον καιρό (άνεμο) να έρχεται από το πλάι

Πλώρη= το μπροστινό μέρος του σκάφους (βάζω πλώρη= ξεκινώ για κάπου)

Ποδιά= το κάτω μέρος της μαΐστρας

Ποδίζω= ξεπέφτω προς τη μεριά που με σπρώχνει ο άνεμος

Πρόσσω= μπροστά

Πρότονος= το μπροστινό συρματόσχοινο που στηρίζει το κατάρτι

Πρύμνη= το πίσω μέρος του σκάφους

Ράουλο= το στρογγυλό εξάρτημα (τροχαλία) μέσα από το οποίο περνάμε το σχοινί για να του αλλάξουμε την κατεύθυνση

Ρέλια= τα λεπτά συρματόσχοινα που περιβάλλουν το κατάστρωμα σε μικρό ύψος και υπάρχουν για να κρατιόμαστε

Ρεμέτζο= το αγκυροβόλι

Ρεστία (καταραμένη!)= ο κυματισμός της θάλασσας (πάνω, κάτω) που δημιουργείται από κακό καιρό. Ζαλίζει και όχι ευχάριστα.

Ρόδα= το τιμόνι

Ρότα= η πορεία του σκάφους

Σκότα= το σχοινί με το οποίο ρυθμίζουμε το πανί

Σοφράνο= η μεριά από την οποία έρχεται ο άνεμος

Σπινακόξυλο= το ειδικό κοντάρι που απαιτείται για να σηκώσουμε το μπαλόνι

Σταβέντο= η αντίθετη πλευρά από την οποία έρχεται ο άνεμος

Σταυρός= στο πάνω μέρος του καταρτιού, που βοηθά στην καλύτερη στήριξη

Στίγμα= το ακριβές γεωγραφικό μήκος και πλάτος της θέσης μας

Τακ= οι πράξεις που έχουν ως αποτέλεσμα να φέρουν τον άνεμο στην αντίθετη πλευρά του σκάφους

Τζένοα= το μικρότερο τριγωνικό πανί που βρίσκεται στο μπροστινό μέρος του ιστιοφόρου

Τριμάρισμα (πανιών)= οι διορθώσεις που κάνουμε ώστε να πετύχουμε τη μέγιστη εκμετάλλευση του ανέμου για καλύτερη πλεύση

Φαινομενικός άνεμος= είναι ο άνεμος που μας δείχνει το ανεμοδούρι (βελάκι) στο κατάρτι μας και οφείλεται στην ταχύτητα του σκάφους

Φλόκος θυέλλης= μικρής επιφάνειας πανί που χρησιμοποιούμε σε περιπτώσεις κακοκαιρίας